КМТУда «Жашыл кампустар жана экологиялык билим берүү» аттуу эл аралык онлайн-семинар өттү

2025-жылдын 23-октябрында И. Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университетинде Erasmus+ программасынын колдоосу менен «Жашыл кампустар жана экологиялык билим берүү» аттуу эл аралык онлайн-семинар болуп өттү.

Иш-чараны Erasmus+ программасынын Кыргызстандагы улуттук координатору Гульнара Исаева жана КМТУнун ректору Мирлан Койчубекович Чыныбаев ачышты. Алар экологиялык билим берүүнү өнүктүрүү жана туруктуу өнүгүүгө багытталган «жашыл кампустарды» түзүү — өлкөнүн жогорку билим берүү системасын жаңылоонун маанилүү багыттарынын бири экенин белгилешти.

Семинардын катышуучулары катары Кыргызстандагы жогорку окуу жайлардын өкүлдөрү, окутуучулар, студенттер, эксперттер, ошондой эле Борбор Азия менен Европанын өнөктөштөрү катышышты.

Кыргыз мамлекеттик техникалык университетинин өкүлдөрү да активдүү катышышты:

Кабаева Гульнара — Маалыматтык технологиялар институтунун (ИИТ) директору;

Омуров Жыргалбек — «Техносфералык коопсуздук» кафедрасынын башчысы;

Бекболотова Айгуль Керимкуловна — «Техносфералык коопсуздук» кафедрасынын профессору.

Гульнара Исаева өз сөзүндө жогорку окуу жайлар билим берүү менен гана чектелбестен, туруктуу өнүгүүнүн үлгүсүн көрсөтүүчү борборлорго айланышы керектигин белгилеп, КМТУнун бул багыттагы демилгесин жогору баалады.

Өз сөзүндө ректор Мирлан Чыныбаев университет туруктуу өнүгүүнүн принциптерин окуу процессине, илимий ишмердүүлүккө жана кампустук башкарууга ырааттуу түрдө киргизип жатканын баса белгиледи:

«Биз үчүн туруктуу өнүгүү университеттин өзөгүнө сиңген түшүнүк болушу керек. Экологиялык жоопкерчилик инфраструктурада гана эмес, ар бир студент менен окутуучунун ой жүгүртүүсүндө да сезилиши зарыл. КМТУ “жашыл университеттин” үлгүсүнө айланып, инновациялар менен жаратылышка урмат мамиле кылуу бир багытта өнүгүшүн каалайт», — деди Мирлан Чыныбаев.

Европалык эксперттердин баяндамалары өзгөчө кызыгуу жаратты:

д-р Калтерина Шулла, Берлиндеги Бизнес жана инновациялар мектебинин окутуучусу (Германия), жогорку билим берүүдөгү туруктуу өнүгүүнүн дүйнөлүк тенденциялары тууралуу айтып, «жашыл кампус» концепциясын ийгиликтүү ишке ашырган европалык университеттердин мисалдарын келтирди;

д-р Хенрик Сипельмейер, Норвегиядагы Агдер университетинин Бизнес жана укук мектебинин доценти, туруктуу өнүгүү принциптерин университеттик башкарууга, академиялык ишмердүүлүккө жана студенттик турмушка интеграциялоо тажрыйбасын бөлүштү.

Бегимай Улукбекова, КМТУнун студенти, Green Corners демилгесин сунуштап, студенттердин «жашыл кампусту» өнүктүрүүдөгү ролу тууралуу айтты:

«Кичинекей кадамдар чоң өзгөрүүлөргө алып келет. Green Corners — бул жөн гана идея эмес, ал тазалыкка, кооздукка жана шыктанууга багытталган жол. Биз биргеликте университетибизди туруктуу келечектин үлгүсүнө айландыра алабыз», — деди Бегимай Улукбекова.

Семинардын жүрүшүндө ошондой эле КМТУ тарабынан иштелип чыккан «Energy Map» долбоору сунушталды. Бул интерактивдүү карта университеттин энергия керектөөсүн жана кайра жаралуучу энергия булактарын колдонуу мүмкүнчүлүгүн чагылдырат. Аталган курал энергияны үнөмдөө, «жашыл» сатып алуулар жана көмүртек изин азайтуу багытындагы иштерди пландаштыруу үчүн практикалык инструмент болуп саналат.

Семинардын жыйынтыгында Erasmus+ программасынын Кыргызстандагы улуттук кеңсеси менен КМТУ биргелешип «Кыргызстандын жогорку билим берүү тутумунда жашыл өнүгүүгө өтүү боюнча жол картасын» иштеп чыгышты.

Бул документ 2030-жылга чейинки мезгилде өлкөдөгү университеттерде туруктуу өнүгүү практикасын киргизүүнүн артыкчылыктарын, максаттарын жана механизмдерин аныктап, «жашыл» жогорку билим берүүнүн улуттук саясатын калыптандырууда багыттоочу документ болуп кызмат кылат.

Акыркы панелдик талкуу эл аралык эксперттер менен кыргыз университеттеринин өкүлдөрүн бириктирип, студенттерди жана жергиликтүү коомчулуктарды экологиялык демилгелерге тартуунун жолдору боюнча пикир алмашуу үчүн аянтча түздү.

Катышуучулар белгилешти: университеттердин кызматташуусу жана тажрыйба алмашуусу туруктуу өнүгүү багытында экологиялык жоопкерчилиги жогору кампустарды түзүүгө жана жаштардын туруктуу ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүгө жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат.