МУГАЛИМДИК КЕСИП АРДАКТУУ

Ар бир адамдын тагдырында мугалимдин орду өзгөчө. Бала бакчадан баштап, жогорку окуу жайына чейин бизге акыл-насаатын берип, билимдин негизин түптөгөн – мугалимдер. Алар жаш муунга илим-билимди гана үйрөтпөстөн, адеп-ахлак, эмгекчилдик жана мээримдүүлүк сыяктуу асыл сапаттарды да сиңиришет. Ошондуктан мугалимдик кесип эң ардактуу жана жоопкерчиликтүү деп эсептелет.

Мугалимдер – коомдун келечегин тарбиялаган инсандар. Ар бир дарыгер, инженер, юрист, жазуучу, же жетекчи – баары мугалимдин эмгегинин жемиши. Алар окуучуларына жөн гана маалымат бербестен, илимге кызыктырып, туура багыт көрсөтүп, ар бир адамдын жөндөмүн ачууга жардам беришет. Өз ишине берилген мугалимдер окуучулардын жүрөгүнөн түнөк таап, аларга өмүр бою эстен чыккыс таасир калтырат.

Мугалимдик кесип чыдамкайлыкты, сабырдуулукту жана кең пейилдикти талап кылат. Күн сайын жүздөгөн окуучуларга билим берип, алардын ар бирине түшүнүү менен мамиле кылуу оңой эмес. Бирок мугалимдер өз ишин сүйгөндүктөн, бардык кыйынчылыктарга карабай, коом үчүн талыкпай эмгектенишет. Алардын кайратман эмгегинин аркасында коом өнүгүп, билимдүү жана тарбиялуу муун өсүп чыгат.

Учурда мугалимдерге болгон талап жогору. Технологиянын өнүгүшү менен билим берүү тармагы да өзгөрүп, жаңыланууда. Бирок, заман кандай өзгөрбөсүн, мугалимдин орду ар дайым бийик бойдон кала берет. Себеби, эч бир техника же жасалма интеллект мугалимдин мээримин, адамгерчилигин жана жүрөктөн чыккан насаатын алмаштыра албайт.

Ошондуктан, мугалимдерге дайыма урмат-сый көрсөтүү ар бирибиздин парзыбыз. Алардын эмгегин баалап, ыраазычылык билдирүү менен биз алардын түйшүгүн жеңилдете алабыз. Мугалимдик кесип – жөн гана кесип эмес, бул адамды адам кылган, жүрөктөн берилүү менен аткарылуучу улуу кызмат.

Келечек муунду тарбиялаган мугалимдерибиз ар дайым кадырлуу жана сыймыктуу болсун! Окуучуну ойготуп, билим берүүдө кызматташа билүү

Билим берүү – бул бир тараптуу гана процесс эмес, тескерисинче, мугалим менен окуучунун өз ара кызматташуусуна негизделген жандуу аракет. Натыйжалуу окутуу үчүн мугалим окуучунун кызыгуусун ойготуп, анын билимин тереңдетүүгө жана ой жүгүртүүсүн өнүктүрүүгө өбөлгө түзүшү керек.

Окуучунун кызыгуусун ойготуу

Ар бир баланын өзүнө гана таандык шык-жөндөмү жана кызыккан тармактары бар. Бирок салттуу окутуу ыкмалары кээде окуучуларды билим алуудан алыстатып, аларды пассивдүү кабыл алуучуга айландырып коюшу мүмкүн. Мугалимдердин негизги милдеттеринин бири – ар бир окуучунун ички шыгын ачып, аны билимге умтулдуруу. Бул үчүн сабактарды интерактивдүү өткөрүү, чыгармачылык тапшырмалар менен толуктоо жана жашоодон алынган реалдуу мисалдар менен байытуу маанилүү.

Билим берүүдө кызматташуунун мааниси

Классикалык түшүнүктө мугалим – үйрөткөн, ал эми окуучу – үйрөнгөн тарап. Бирок заманбап билим берүүдө бул түшүнүк өзгөрүп, окутуу процесси эки тараптуу кызматташууга негизделген интерактивдүү мамилеге айланды. Мугалим окуучуга буйрук берип же даяр билимди таңуулаган эмес, тескерисинче, аны менен биргеликте иликтөө жүргүзгөн, ой жүгүртүү процесстерин бирге өнүктүргөн адам катары чыгышы керек.

Кызматташуу жолу менен окутуунун бир нече эффективдүү ыкмалары бар:
1. Диалог жана суроо-жооп ыкмасы – Окуучуларды ой жүгүртүүгө түрткү берген ачык суроолорду берүү алардын активдүү катышуусуна өбөлгө түзөт.
2. Чогуу изилдөө жүргүзүү – Окуучуларга маалыматты изилдөөгө, аны талдоого жана чыгарган тыянактарын талкуулоого мүмкүнчүлүк берүү керек.
3. Топтук иш жана практикалык тапшырмалар – Окуучулар бири-бири менен пикир алышып, жыйынтыкка келгенде билим берүү натыйжалуу болот.

Мугалимдин ролу – жол көрсөтүүчү

Мугалим окуучунун жөн гана билим алуусуна шарт түзгөн адам эмес, ал – шыктандыруучу, жол көрсөтүүчү жана устат. Окуучу менен иштешүүдө ачык-айкын байланыш түзүп, аны колдоп, мотивация берип туруу зарыл.

Жыйынтык

Билим берүүдө мугалим менен окуучунун ортосундагы кызматташуу процессти кызыктуу жана жемиштүү кылат. Окуучулар өздөрү билимге умтулган, изилдеген жана ойлонгон шартта гана алардын билим деңгээли көтөрүлүп, жогорку жыйынтыктарга жетише алышат. Ошондуктан, ар бир мугалимдин максаты – окуучуну ойготуп, билимге болгон кызыгуусун арттыруу жана аны менен биргеликте өнүгүүгө шарт түзүү болушу керек.

Канатбек кызы Алтынай
Балыкчы шаарында «Манас» атындагы №10 жалпы орто билим берүү мектебинин мугалими