«КЫРГЫЗ ЖАРАНЫ» – УМУМИЙ ФУҚАРОВИЙ ШАХС

  • 30.08.2022
  • 0

2022-2023 ўқув йили 1-сентябрдаги 10-11-синфлар учун тарбиявий соати

Дарс мақсади:

Таълимий:

— ўқувчилар «ўзига хослик», «фуқаролик ўзига хослик»ни фарқлашади,

— “Кыргыз жараны”нинг умумий фуқаролик ўзига хослиги тамойилларини тушунтириш;

Ривожлантириш:

— фуқаролик ўзига хослиги тамойилларини ҚР Конституцияси билан боғлаш;

Тарбиявий:

— “Кыргыз жараны” тушунчасига мувофиқ ҚР фуқароларининг конституциявий ҳуқуқ ва мажбуриятлари ҳақидаги билимларни қўллаш.

 

Керакли жиҳозлар: доска, расмлар: ҚР байроғи, ҚР герби, ватман, фломастерлар.

1-топшириқ. «Келинг танишамиз». «Мен» деган кластер тузинг. Жуфт бўлиб муҳокама қилинг.

Умумий муҳокама:

  • Қанча шахсиятингиз бор?
  • Қандай идентификациялар ўзгариши мумкин?
  • Индивиднинг ўзига хослигининг кўплиги жамиятнинг хилма-хиллиги билан қандай боғлиқ?

Ўқитувчи 1-топшириқ натижаларини умумлаштиради. Ҳар бир одам:

  • кўплаб ўзига хосликларга эга;
  • ўз жинсини билиш;
  • этник жамоа билан алоқани ҳис қилади (миллатини англайди);
  • диндор бўлишни, ўз динини ёки атеист бўлишни танлайди;
  • ўз шахсини ўзгартиради.

 

2 топшириқ. Болалар, келинг, Қирғизистон Республикасида 2021-2026 йилларга мўлжалланган “Кыргыз жараны” фуқаролик ўзига хослигини ривожлантириш концепцияси билан танишамиз.

(1- илова)

Ҳужжатни ўрганинг, ақлий харита тузинг: Мақсад, Тамойиллар, Йўналишлар. Концепция тамойилларини мисоллар билан тушунтиринг.

3 топшириқ. 5 та гуруҳда ишлаш. Кейсларни муҳокама қилинг.

  • кейс. Бошқаларга нисбатан муросасиз муносабат

 

Жамиятда «бошқа»га — турли диний ва этник гуруҳларга, ногиронларга нисбатан муросасиз муносабат мавжуд.

  • Жамиятнинг хилма-хиллигига ҳурматсизлик жамиятнинг жипслигига қандай таъсир қилади?
  • Бошқа этник гуруҳлар (миллатлар), дин ва ногиронларга нисбатан муросасизликни қандай енгиш мумкин?

 

  • кейс. Фуқароларнинг ҳуқуқлари, бурчлари ва мажбуриятлари

Жамиятда шундай вазият вужудга келмоқдаки, одамлар ўз ҳақ-ҳуқуқларини биладилар, талаб қиладилар, лекин давлат олдидаги мажбуриятларини бажармайдилар.

  • Қирғизистон фуқаролари қандай мажбуриятларга эга?
  • Инсонлар ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилишлари, фуқаролик бурчларини бажаришлари учун масъулиятни қандай ошириш керак?

 

  • кейс. Биргаликда яшаш қобилияти
  • Сизнингча, умумий фуқаролик маданияти нимани ўз ичига олиши керак?
  • Фуқароларнинг муносабатлари қандай бўлиши керак?
  • Умумий фуқаролик маданияти “Кыргыз жараны” ўзига хослигини шакллантиришга қандай ҳисса қўшиши мумкин?

4 ейс. Қирғизистонда аҳолининг бир қисми давлат тилини билмайди.

  • Давлат тилини билиш “Кыргыз жараны”нинг умумий фуқаролик ўзига хослигини шакллантиришга ва жамият бирлигига қандай таъсир қилади?
  • Давлат тилини ўрганиш билан боғлиқ вазиятни қандай яхшилаш мумкин?

 

5 — кейс. Таълим муассасалари: мактаблар, лицейлар, олий ўқув юртлари ва уларнинг бинолари, спорт таълим муассасалари, уларнинг спорт иншоотлари ҳаракати чекланган болалар ва талабаларнинг эҳтиёжларига мослаштирилмаган.

Шу муносабат билан ногирон болалар кўпинча мактабга бормайдилар, иш топа олмайдилар, жамиятдан узоқлашадилар.

  • Бундай ҳолларда имконияти чекланган болаларнинг қандай ҳуқуқлари бузилади?
  • Имконияти чекланган одамларга биз билан жамиятга интеграциялашуви ва яшашига қандай ёрдам бериш мумкин?

Рефлексия:

  • Бугун дарсда нимани билдим?
  • Мени нима қизиқтиради?
  • Қирғизистонда фуқаролик идентификаторини шакллантириш учун нима қилишим мумкин?

1-илова

2021-2026 ЙИЛДА ҚИРҒИЗИСТОН РEСПУБЛИКАСИДА

 «КЫРГЫЗ ЖАРАНЫ» ФУҚАРОЛИК ЎЗЛИКНИ РИВОЖЛАНИШ

КОНЦЕПЦИЯСИ.

“Кыргыз жараны” — Қирғизистон Республикасининг фуқароси бўлиб, унинг миллий, диний, ижтимоий ва минтақавий мансублигидан қатъи назар, Қирғизистон Республикаси Конституциясига мувофиқ ҳуқуқ ва мажбуриятларга эга. “Кыргыз жараны”  мамлакатнинг номи — Қирғизистон Республикаси номидан келиб чиққан бўлиб, барча этник жамоаларни этник-маданий ўзига хослигини сақлаган ҳолда бирлаштирган умумий фуқаролик ўзига хослигидир.

                         УШБУ КОНЦЕПЦИЯНИНГ ТАМОЙИЛЛАРИ, МАҚСАДИ,

                   АСОСИЙ УСТУВОРЛИКЛАРИ ВА КУТИЛАЁТГАН НАТИЖАЛАРИ

 

Концепциянинг асосий тамойиллари:

  • қатъий конституциявий нормаларга риоя қилишга эътибор қаратиш
  • Қирғизистон Республикасининг нормалари ва қонунлари;
  • Қирғизистон Республикаси фуқароларининг тенглиги ва камситилмаслик
  • этник, диний, ижтимоий ва минтақавий бўлишидан қатъи назар
  • мансублиги;
  • ихтиёрийлик, хилма-хилликни ҳурмат қилиш ва тан олиш, таъминлаш
  • фуқароларнинг ҳуқуқ ва мажбуриятлари, лавозимлари ўртасидаги мувозанат
  • турли нуқтаи назарга эга бўлган турли гуруҳлар;
  • барча манфаатдор томонларнинг ўзаро таъсири ва ҳамкорлиги
  • фуқаролик ўзига хослик ва давлатни ривожлантириш ҳамда рағбатлантириш.

ҲОЗИРГИ КОНЦЕПЦИЯНИНГ МАҚСАДИ: «Кыргыз жараны» — фуқаролик ўзига хосликни ривожлантириш ва тарғиб қилиш учун қулай муҳитни ривожлантириш

Ушбу Концепциянинг устувор йўналишлари:

  1. Фуқаролик ўзига хослиги ҳақида онгли тушунчани шакллантириш
  2. “Кыргыз жараны”.
  3. Қирғизистон халқининг бирлигини мустаҳкамлаш, бағрикенгликни ошириш ва хилма-хиллик қадриятларига ҳурматни сақлаш.
  4. Давлат тилини ривожлантириш ва тарғиб қилиш, кўп тиллиликни сақлаш ва ривожлантириш.
  5. Бошқарув ва қарорлар қабул қилиш жараёнларига киришда тенг шароитларни яратиш.
  6. Сиёсий институтлар ва давлат ҳокимияти органларига ишончни ошириш

1-йўналиш: Кыргыз жараны — фуқаролик ўзига хослиги ҳақида онгли тушунчани шакллантириш

“Кыргыз жараны” фуқароларнинг ҳақиқий тенглигини таъминлашни, миллий қонунчиликни такомиллаштириш ва мамлакат аҳолисининг ҳуқуқий ва сиёсий маданиятини ошириш орқали уларнинг конституциявий ҳуқуқ ва мажбуриятларини амалга оширишни талаб қилади.

 

2-йўналиш: Қирғизистон халқининг бирлигини мустаҳкамлаш, бағрикенгликни ошириш ва хилма-хиллик қадриятларига ҳурматни сақлаш.

Миллий ва маҳаллий даражадаги барча ташкилотларнинг фаолияти турли минтақавий ва этник жамоалар, диний конфессиялар ва бошқаларнинг манфаатлари ва эҳтиёжлари хилма-хиллигини ҳисобга олган ҳолда жамиятни бирлаштиришга ёрдам бериш   ҳамда  “Кыргыз жараны”нинг умумий фуқаролик манфаатларини шакллантириш лозим.

3-йўналиш: Давлат тилини ривожлантириш ва тарғиб қилиш, кўп тиллиликни сақлаш ва ривожлантириш

Давлат тилини билиш ва ўша тилда гапириш фуқаролик ўзига хослигини ривожлантиришни таъминловчи муҳим бирлаштирувчи омилдир. Давлат тилини ривожлантириш ва тарғиб қилиш Концепцияни амалга оширишнинг зарур шартига айланади. Шу билан бирга, кўп тиллиликни сақлаш ва ривожлантириш муҳим аҳамиятга эга. Кўп тиллиликнинг ривожланиши Қирғизистонда яшовчи ҳар бир этник гуруҳнинг она тилини сақлаш ва ривожлантириш билан боғлиқ.

 

4-йўналиш: бошқарув ва қарор қабул қилиш жараёнларига киришда тенг шароитларни яратиш

Мамлакатда давлат сиёсатини шакллантириш ва қарорлар қабул қилиш жараёнларида фуқаролар иштирокини таъминлашнинг давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари ҳузуридаги жамоатчилик кенгашлари, жамоатчилик муҳокамалари ва манфаатдор гуруҳлар билан маслаҳатлашувлар, қурултойлар ва фуқаролар форумлари каби турли механизмлари яратилган.

5-йўналиш: Сиёсий институтлар ва давлат ҳокимияти органларига ишончни ошириш

Давлат ва муниципал ходимларнинг салоҳиятини ошириш тизимини ишлаб чиқиш ва уни бошқарувнинг барча даражаларида жорий этиш зарур. Самарали давлат бошқаруви адолатли суд тизими ва фуқароларнинг ҳуқуқий ҳимоясини, қонун устуворлиги ва инсон ҳуқуқларига риоя этилишини таъминловчи ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар фаолиятига асосланади.

 

Тарбиявий соатни тайёрлаганлар:

Алишева А.Р, тарих фанлари кандидати

Орусбаева Д.Н., КАО

Бөлүшүү

Комментарийлер