ХИМИЯЛЫК РЕАКЦИЯЛАРДЫН ТИПТЕРИ

Дилфуза АПСАМАТОВА, №46 Садык Маматов атындагы орто мектебинин химия  мугалими, Кара-Суу району, Ош облусу

 Сабактын максаты:

Билим берүүчүлүк:  Химиялык реакциялардын типтери жөнүндө маалымат алышат.

Өнүктүрүүчүлүүк: Химиялык формула, жөнөкөй жана татаал заттар жөнүндө билими калыптанат.

Тарбиялык: Топтордо иштөөдө бири-бирин сыйлоого тарбияланышат.

Күтүлүүчү натыйжа: Химиялык реакциялардын типтерине аныктама берип   жана реакция типтерин бөлүп жаза алышса.

Сабактын жабдылышы:  Слайддар, сүрөттөр, химиялык реактивдер, проектор, плакаттар колдонулат.

Сабактын жүрүшүү: Саламдашуу

Жагымдуу маанай:   Окуучуларга вай-фай сүрөтүн көрсөтүп, анын кызматын суроо. Алар вай-фай жардамында инстаграм, фейсбук, тик-ток тармактарына уланышат.  Демек,  ушул үч тармактын негизинде классты үч топко бөлөбүз.

Үй тапшырмасын текшерүү: Топторго карточкалар таркатылат.

Жаңы тема:        

1. Ажыроо реакциясы
2. Кошулуу реакциясы
3. Орун алмашуу реакциясы
4. Алмашуу реакциясы

1. Ажыроо реакциясы — бир татаал заттан бир нече жөнөкөй же татаал заттардын пайда болушу. Калий перманганатынын ажыроо реакциясы демонстрация түрүндө көрсөтүлөт.

            АБС= АБ+С

2. Кошулуу реакциясы — бир нече жөнөкөй же татаал заттар биригип жаңы затты пайда болуу процесси. Видеоролик аркылуу кошулуу реакциясына мисал көрсөтүлөт.

А+В=АВ, АВ+С=АВС

3. Орун алмашуу — жөнөкөй жана татаал заттын ортосунда жүрөт, жөнөкөй заттын атому татаал заттын бир атому менен орун алмашат. Металлдык цинк менен туз кислотасынын реакциясы демонстрация түрүндө көрсөтүлөт.

                  АВ+С=АС+В

4. Алмашуу реакциясы — эки татаал заттын ортосунда жүрүп негиздик бөлүктөрү менен орун алмашат. Барий хлориди жана күкүрт кислотасынын өз ара аракеттенишүү реакциясы демонстрация түрүндө көрсөтүлөт.

                          АВ+СД=АД+ВС

Бышыктоо: Билимди текшергиле.

Төмөндөгү  реакциялардын тибин аныктагыла жана бөлүп жазгыла.

H₂ + O₂= H₂O                                                            Fe + HCl = FeCl₂ + H₂

 NaOH + H₃PO₄ = Na₃PO₄ + H₂O                             Ca + H₂O = Ca(OH) ₂ + H₂      

Fe(OH) ₃ = Fe₂O₃ + H₂O                                             CaCO₃ = CaO + CO₂

P₂O₅ + H₂O = H₃PO₄                                                   

Mg(OH) ₂+ HNO₃ = Mg(NO₃) ₂ + H₂

 Рефлексия.

Жыйынтыктоо: Суроо-жооп аркылуу

Баалоо: КБ, ДБ .

Үйгө тапшырма:  §16, 49-бет  5,6 мисал