ЖАПОН МЕКТЕБИНДЕГИ ЖАҢЫЛАНУУ ЖЕЛАРГЫСЫ

Жапондор өз балдарын мындан ары обочо кармабастан, «дүйнө жарандары» катары тарбиялоого өтүштү.

Күн чыгыш өлкөсүндө узак жылдар иштеп, жашап калган Константин Преобреженский өзүнүн «Как стать японцем?» китебинде жапон болуш үчүн жапон болуп төрөлүш керек деген ойду айткан болчу.  Жапон мектептеринде учурда жүрүп жаткан олуттуу өзгөрүүлөр менин бир топ жыл илгери окуганыма таптакыр карама-каршы келди. Бирок ишенбеске арга жок! Билим берүү тармагындагы мындай күтүлбөгөн өзгөрүүлөр азыркы тапта жапондордун өздөрүн гана эмес, чет элдиктерди да таң калтырууда.

Тарбия-таалим жаатындагы бул жаңылануу желаргасы «Brave change» (Futoji no henko) пилоттук планы деп аталып, ал Erasmus, Grundtvig, Monnet, Ashoka и Comenius билим берүү программаларынын алкагында ишке ашууда.

Бул баарынан мурда түшүнүү, кабыл алуу программасы деп аталат. Программа аркылуу жапон балдары түркүн маданияттарды түшүнүүгө үйрөнүп, алардын кабыл алуу горизонттору улуттук ченемден ааламдык денгээлге өсүп жетет.

Билим берүү мекемесинде бала тарбиялоонун бул 12 жылдык программмасы: билимди зордоп бербөө жана үй тапшырмасынын жоктугу концепциясына негизделет. Аталган новатордук программадан 5 приоритеттүү багыттарды бөлүп көрсөтүүгө болот:

1. Ишкерлик арифметикасы. Өз ичине негизги операцияларды жүргүзүүдөн тартып,  каржылык калкуляторлорду  колдонууга чейинки иштерди камтыйт.

2. Текст окуу. Бул иш бир бетти окуудан башталып, жума ичинде бир китепти окуп бүтүү менен аяктайт.

3. Цивилдүүлүк. Бул иш коомдо кабыл алынган бардык мыйзамдарды, жарандык баалуулуктарды, жанаша жашоо эрежелерин  толук урматтоодон башталып, өз ичине сабардуулукту, альтруизмди экологияны жана айлана-чөйрөнү коргоону камтыйт.

4. Компьютер өнөрү. Жумуш бөлмөсүн жабдуудан башталып, интернетти билим алууда колдоно билүүнү, социалдык тармактарда активдүү болууну жана онлайн бизнес кылууну камтыйт.

5. Тил үйрөнүү.
Кеминде 4 же 5 тилди; мунун ичинде жапон, латын, англис, немис, кытай жана араб тилдерин, маданиятын, башка диндерди билүү талап кылынат. Тил үйрөнүүдө жайында чет жерге барып, үй-бүлөдө жашоо жагы каралган.

Учурда күн чыгыш өлкөсүндө жайылтылган бул программа жакынкы келечекте кандай натыйжаларга алып келет? Жаштар 18 жашка чыкканда 4 тилдин алфавитин, 4 элдин маданиятын билип, 4 тилде сүйлөп калышат.
Мындан тышкары:
— алар жумушчу аспаптар катары компьютерлерди жана мобилдик телефондорду колдонууда эксперт болуп калышат;
— алар жылына 52 китеп окушат;
— алар мыйзамды, экологияны жана жанаша жашоону урматташат;
— алар ишкерликти жүргүзүп, аны баштоодо каржылык арифметиканы башкара алышат.

Эң башкысы, алар өз өлкөсүнүн гана эмес, бүтүндөй дүйнөнүн атуулдары болууга даяр болушат.

А.АЛИБЕКОВ, «Кут Билим»