УЛУТТУК БИЛИМ БЕРҮҮ – ЗАМАН ТАЛАБЫ

Талас шаарындагы жана районундагы жалпы билим берүү орто мектептеринде улуттук жаңы билим  берүү  системасына өтүүгө даярдыктар өз нугунда баратат.

Көйгөй бар, бирок чечилет

Талас шаардык усулдук борборунун жетекчиси Салтанат Бейшенованын айтымында, 2024-2025-окуу  жылында Талас шаарында  9 жалпы  билим  берүү  мектептеринде 9661  окуучу  билим  алышууда. Анын  ичинен:  0-класс – 505,    1-класстарда – 962  окуучу  билим  алат. Класс  кабинеттер 216, класс-комплект 303, мугалимдердин  саны — 487.

Жаңы 2025-2026-окуу  жылына болжолдуу 1-класска келүүчү  окуучулардын   саны 900-1000  балага  жетет,  класс-комплект 328, жалпы  10128ге жакын  окуучу  камтылат. Жаңы моделге өтүүдө Талас шаарындагы   Р.Я.Рысакова атындагы  №2,   К.Дарданов  атындагы №3, Э.Айылчиев атындагы №7  окутуу орус  тилдүү  жалпы  билим  берүүчү орто мектептеринде  окуучулардын  санынын  көптүгүнө  байланыштуу орундуктарды  жеткирүү  боюнча  көйгөйлөр  болушу  мүмкүн.

— Учурда окуучулардын  санын  кыскартуу, коңшу айылдардан  келип  окуган  балдарды  азайтуу  менен  чечүүгө  аракеттер  жасалып жатат. Ал  эми  Талас районунда  2024-2025-окуу  жылында 30  жалпы  билим  берүүчү  орто мектептеринде  14033  окуучу  билим  алышууда. Анын  ичинен:  0-класс – 1096,    1-класстарда – 1195  окуучу  билим  алышат. Класс  кабинеттер — 555, класс  -комплект — 658, мугалимдердин  саны -1009.  Жаңы 2025-2026-окуу  жылына болжолдуу 1-класска келүүчү  окуучулардын   саны  1500-1800  балага  жетет,  класс-комплект 682, жалпы  14999 га жакын  окуучу  камтылат, — дейт С.Бейшенова.

Талас районундагы Жумагул уулу Алымкул  атындагы  жалпы  билим  берүүчү орто мектебинде  да окуучулардын  санынын  көптүгүнө  байланыштуу орундуктарды  жеткирүү  боюнча  көйгөйлөр  болушу  ыктымал экен.  Учурда  кол эмгек  кабинетин  класс  кабинетине ылайыкташтырып,  көйгөйдү  чечүүгө  аракеттерди   көрүп жатышыптыр.

Кандай иштер жүргүзүлүп жатат? 

— Жаңы 2025-2026-окуу жылында окуучуларды мектепке камтууда ар бир райондо/шаарда жайгашкан мектептин аймагындагы тийиштүү үйлөрдү кыдыруу жүргүзүлдү. Анда алдыдагы окуу жылында мектепке 1-класска жана 2-класска келүүчү окуучулардын саны такталды жана ата-энелерге түшүндүрүү иштери жүргүзүзүлуп жатат. Мисалы, Бакай-Ата райондук билим берүү бөлүмү тарабынан мектептерди 12 жылдык  билим  берүү  системасына  өткөрүү даярдыктарына  жүргүзүлгөн анализге көз чаптырып көрөлү. 2024-2025-окуу жылында райондо 22 жалпы билим берүү  мектептеринде 530 класс комплекте 11942  окуучу  билим  жана  тарбия  алууда. Анын  ичинен, 0-класста 45 класс комплекте 1009 окуучу, 1-класстарда 50 класс комплекте 1117  окуучу  билим  алышат.  Жалпы район боюнча мугалимдердин  саны 889 түзөт.   Жаңы 2025-2026-окуу жылына болжолдуу 1-класска келүүчү  окуучулардын саны 1200 балага жетет, класс-комплект 540, жалпы 12350  окуучу камтылат. 5, 5-6 жашка толгон балдардын санын калктуу конуштар жана чакан участоктор боюнча эсепке алуу жана талдоо жүргүзүлгөн. Мектеп жетекчилерине 12 жылдык окууга өтүү боюнча семинарлар өтүлдү. Ата-энелерге түшүндүрүү иштери жүрүп жатат, — дейт жетекчи.

Улуттук билим берүүгө өткөрүү  боюнча  сунуштар

Жетекчинин айтымында, негизинен  шаар  жергесиндеги  окутуу орус тилдүү  мектептерге  суроо-талап  жогору болгондуктан,  1-, 2- класстарга электрондук каттоо аркылуу окуучуларды кабыл алууда жашаган дареги боюнча  юридикалык каатоосу алты айдан ашык туруктуу каттоодо тургандарды  гана  кабыл алууга мектеп  жетекчилерине  шарт түзүү керек. Ошондой эле 10-11-12-класстарда профилдик  окутууда  теория  менен  практиканы  айкалыштырып  билим  берүүгө  шарт  түзүү  (мектептин  материалдык-техникалык  базасын  жана  лабораторияларды  чыңдоо) зарыл.

Жаңы моделге өтүүдө бардык эле райондо көйгөйлөр окшош экен. Себеби окутуу  орус тилдүү мектептерге суроо-талап дайыма жогору болот. Ошондуктан 1-, 2-класстарга электрондук каттоо аркылуу окуучуларды кабыл алууда жашаган дареги боюнча юридикалык каатоосу 6 айдан ашык туруктуу катоодо тургандарды гана кабыл алууга мектеп  жетекчилерине  шарт түзүү сунуштары айтылууда.

Облус боюнча райондук, облустук предметтик семинарларда да мугалимдерге түшүндүрүү иштери байма-бай жүргүзүлүүдө.  Мектеп жамааты класс жетекчилер менен ватсап группаларда да маалымат берип, жалпы жыйындар өтүлүп жатыптыр. Талас облусу боюнча 1-класска келүүчү окуучулардын болжолдуу саны 4069 окуучу.

Кыскасы, облуста жаңы моделге өтүү боюнча бир топ иш-аракеттер аткарылып жатыптыр.

Гүлнара АЛЫБАЕВА, “Кут Билим”