РISA-2025: Кыргызстанды алга сүрөгөн Сингапур

Бүгүн көгүлтүр Ысык-Көлдүн жээгинде Август конференциясынын катышуучуларына Сингапурдун мектебинин презентациясы башталды.

Чыгыштын эң өнүккөн өлкөсүнүн ишмерлери Сингапурдун билим берүүдөгү дүйнөлүк жетишкендиктери,  PISA эл аралык изилдөөгө катышуудагы жогорку тажрыйбасын айтып берүүдө.

19-августтан 23-августка чейин 80 педагог окуучуларды PISAга даярдоо үчүн Сингапурдун «Cerebry» платформасын кантип колдонуу керектиги боюнча менторлордун тренингине катышат. Менторлор сентябрдан тарта STEM предметтери боюнча мугалимдерди окута баштайт. 7-9-класстын окуучулары жана алардын мугалимдери функционалдык тренажер менен «Cerebry» платформасына кирүү үчүн 130 миң шилтеме менен камсыздалат.

Ушул жылы июнь айында Кыргызстандын  Билим берүү жана илим министрлиги менен Сингапурдагы билим берүүнүн алдыңкы провайдери болгон Marshall Cavendish Education Pte Ltd Кыргызстандын билим берүүнүн трансформациясына көмөктөшүү максатында меморандумга кол коюшкан.

Бул стратегиялык өнөктөштүктүн алкагында Билим берүү жана илим министрлиги менен Маршалл Кавендиш билим берүү мекемеси төмөндөгү багыттар боюнча кызматташат:

• Жаңы стандарттагы окуу китептерин басып чыгаруу;

• PISA компетенцияларын өнүктүрүү аркылуу окуучулардын илимий жана математикалык сабаттуулугун жогорулатуу: Маршалл Кавендиш алдыңкы тренерлер үчүн тренингдерди, электрондук билим берүү ресурстарын, билим берүү жана илим министрлигинин кызматкерлерине жана алдыңкы машыктыруучуларга насаатчылык кылуу менен колдоо көрсөтүп, окуучулар үчүн «Cerebry» деп аталган Жасалма интеллект платформасын ишке ашырат.

• Cerebry платформасын кыргыз жана орус тилдерине которуу: Билим берүү жана илим министрлиги Cerebry платформасын кыргыз жана орус тилдерине которуу демилгесин көтөрө алат, бул көбүрөөк окуучуларды камтууга жана окуунун натыйжалуулугун жогорулатууга мүмкүндүк берет.

Сингапурдун билим берүү тармагы британдык модель менен түзүлгөн, мектептеги окуу он эки жыл.  Башталгыч класс — 6-12 жаш.  Орто мектеп — 12-17 жаш. Окутуу негизинен англис тилинде  жүрөт. Өлкөнүн жаштарына жогорку сапаттагы билим алуу үчүн эң мыкты шарттар түзүлгөн.

Башталгыч мектепте окуучулар класстын ремонтуна, мектептеги тамактанууга өзүнчө акча чогултушпайт. Айына чакан чыгымдарга болгону $13 төлөшөт. Билим берүү бул өлкөдө акысыз жана окуучулар дүйнөлүк экономикага даяр болгудай билим алып чыгышат.

Сингапурдун билим берүүсү чыгыш жана батыштын маданиятынын жетишкендиктерине негизделген жана максималдуу прагматикалык мүнөздө. Окутуу дискуссия форматында жүрөт. Билим берүүнүн ар бир баскычы жана деңгээли үчүн экзамендер милдеттүү, ошондуктан орчундуу көңүл бурулат. Орто мектептен кийин бүтүрүүчүлөр Singaporean GCE ‘O’ Level  жана башка экзамендерди тапшырышат. Кененирээк бул булакты караңыз-  https://mel.fm/blog/nina-lyubinarskaya/71023-kak-ustroyeno-obrazovaniye-v-singapure

 Биздин бүгүнкү каарман, Кара-Суу райондук билим берүү бөлүмүнүн алдындагы окуу-усулдук каананын усулчусу  Эламан Жанышов —  Сингапурдун алдыңкы тажрыйбасын окуп үйрөнүп, өлкөгө жайылта турган  менторлордун бири.

«Бул жолку PISA-2025 сынагы өлкөбүз үчүн ийгиликтүү болоруна ишенем», — деп жооп берди биздин эл аралык сынакка карата учурдагы даярдыктар тууралуу сурообузга болочок ментор.

Райондук билим берүү бөлүмүнүн алдындагы окуу-усулдук каанасынын  PISA прогаммасы боюнча  тейлөөчү усулчусу, Ош билим билим берүү институтунун STEM билим берүү боюнча лектору Эламан Жанышовдун жогорудагыдай оптимисттик көз карашын албетте, биз, журналисттер да, колдоого алдык. Анткени, жакында эле  билим берүү жана илим министри Догдуркүл Кендирбаева 2024-жылдын 1-жарым жылдыгында аткарылган иштерге баа берип жатып, билим берүү тутумунун 90 миң кызматкери PISA-2025 сынагына катышуу, медиа сабаттуулук, жашыл көндүмдөр, санариптик сабаттуулук, чет тилдерди окутуунун коммуникативдик ыкмалары, инновациялык педагогикалык технологиялар, STEM билим берүү боюнча курстардан өтүшкөнүн өз сөзүндө баса белгилеген. Бул деген өлкөбүздө алдыдагы PISA-2025 сынагына даярдык иштери тыкыр жүрүп жатканын билдирет.
Экинчиден, райондук окуу-усулдук каананын PISA программасы боюнча тейлөөчү адиси Эламан Жанышов алдыдагы Август педагогикалык кеңешмесинин алкагында үч мамлекеттин катышуусунда өтүүчү билим берүү саммитинде Сингапурдун окуучуларды эл аралык сынакка даярдоо тажрыйбасы тууралуу кенен маалымат берилет деген ойдо турат.

-Эл аралык сынакка окуучуларды даярдоодогу Сингапур тажрыйбасы биз үчүн абдан баалуу болуп саналат. Аны ар тараптан изилдеп, пайдалуу жагын өз ишибизге колдонушубуз керек, — деди усулчу.

Эламан Жанышов деген ким? Ал — өлкө мектептерин келерки жылдагы абройлуу сынакка  татыктуу даярдоо үчүн райондук жана шаардык билим берүү бөлүмдөрүнүн баарында түзүлгөн PISA программасын тейлөөчү адис. Кесипкөй кызматкер буга чейин райондогу №27 Топ-Терек негизги мектебинде окуу-тарбия иштери боюнча  директордун орун басары, физика мугалими болуп эмгектенген. Ал ары кызыктуу, ошол эле учурда өлкөнүн билим берүү тармагына таасын баа берген бул эл аралык программага Ош облустук билим берүү институтунун Инновация каанасынын башчысы Тынчтыкбек Досмуратов өзү сунуштаганын айтат.

— Менин жөндөмүмө карап, ушул программага катышууга чакырган Тынчтыкбек агайга терең ыраазычылык билдирем, — дейт жаш адис.

Бир жылга жетпеген убакыттын ичинде атайын адистин уюштуруучулук аракеттери аркасында район мектептеринде тагдыр чечүүчү сынакка даярдык көрүү иштери бир топ жанданганын билдик.
Кара-Суу райондук  билим берүү бөлүмүнүн  алдындагы окуу-усулдук каанасы  тарабынан райондогу мектеп директорлоруна  жана  орун  басарларына  PISA-2025 эл  аралык  программасы боюнча  жетиштүү маалымат берилди. Эми кандай иш болбосун, иштин майын чыгара иштеген болот эмеспи, анын сыңарындай, райондо бул саамалыкта №84 А.Парпиев, №39 А.Султанов,  №80 Х.Тажиматов, С.Маматов  атындагы орто мектептер өткөн 2023-2024-окуу жылында өзгөчөлөнгөнүн белгилей кетели. Атайын адистин айтымында, жогорудагы билим берүү мекемелери программа боюнча тесттик  базаларды түзүүдө  бел чечпей иштешти жана өздөрү топтогон алдыңкы тажрыйбалары  менен  райондогу, облустагы башка мектептер менен байма-бай бөлүшүп турушат. Ал эми  жалпы  район  боюнча Билим берүү жана илим министрлиги уюштурган  сынамык  тестке 109 окуучу катышып, жыйынтыгы «канааттандырарлык» деп табылды.
Биз, журналисттер, атайын адистен PISA программасы боюнча мугалимдерге канча ирет окуу иштери уюштурулганына кызыктык.

— Жыл ичинде төрт ирет семинар-тренинг жана мастер класс, тегерек үстөл өтүлдү, — деп жооп берди ал.

Буга кошумча Эламан Жанышов программа боюнча окуу иштерине катышып жүрүп, өзгөргөн мугалимдер, директорлор көп болгонун да айта кетти.

— Ар бир семинар-тренингден кийин мугалимдер  жана  мектеп директорлору  менен  жекече  аңгемелешүү   жүргүзүлөт. «Семинарга дейре PISA деген өтө татаал  түшүнүк болсо керек дечүмүн, көрсө  билим  алса, анын ийгилигине кызыкса, бардык мугалимдер  үчүн керектүү программа экен» дешүүдө катышуучулар, — дейт программалык адис.

А.АЛИБЕКОВ, «Кут Билим»