ӨЗГӨЧӨ МАКАМ АЛГАН ЖОЖДОР ЭМНЕ ИШ КЫЛДЫ?

Билим берүү жана илим министрлигинин коллегиясынын жыйынында өзгөчө макам алган жогорку окуу жайлары башкы маселе болуп каралууда. Жыйынга  Министрлер Кабинетинин Төрагасы-Кыргыз Республикасынын Президентинин Администрациясынын Жетекчиси Акылбек Жапаров катышууда.

Президенттин  2022-жылдын 18-июлундагы Жарлыгы менен беш жогорку окуу жайга өзгөчө макам берилген. Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, К.Скрябин атындагы Кыргыз улуттук агарадык университети, Исхак Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университети, Иса Ахунбаев атындагы Кыргыз мамлекеттик медициналык академиясы, Ош мамлекеттик университети өзгөчө статуска ээ болгон окуу жайлар.

Аталган жождордун ректорлору президенттин жарлыгында коюлган тапшырмалардын аткарылышы боюнча отчет беришүүдө.

Улуттук университеттин ректору Т. Абдракманов окуу жайдын кирешеси өсүп, окутуучулардын эмгек акысы 13 пайыздан 23 пайызга чейин көбөйгөнүн, илимий багыттагы иштерге каражат көбүрөөк каралганын айтты.
“Биздин университет Кыргызстанда рейтингде бешинчи орунга чыкты. Ушул тенденцияны кармашыбыз керек. Бардык көрсөткүчтөр боюнча өсүш бар”-деди ректор.

Агрардык академия эл аралык аккредитациядан өткөнү, илимий кызматташтык боюнча Германия менен иш  башталганы, окутуучулар эл аралык журналдарга илимий макала жазуу боюнча даярдыктан өткөнү, азык-түлүк коопсуздугу боюнча улуттук борбор түзүлөрүн ректор Рысбек Нургазиев билдирди.

Ошондой эле жашылча үрөндөрүн өндүрүү үчүн инфраструктура түзүү боюнча дагы иштер болуп жатат. КУАУнун базасында бизнес инкубатор түзүү долбоору да ишке ашууда.

2022-жылы Кыргызстандын жогорку окуу жайларынын ортосунда Scopus эл аралык илимий-метрикалык маалыматтар базасына жазылуу укугун алуу үчүн консорциум түзүлгөн жана келишимге ылайык ОшМУнун провайдерлиги менен конкурска коюлуп, ишке ашырылууда. Буга чейин 2-этап менен конкурс өткөрүлүп, аткаруучу тандалды. Жаңы окуу жылына чейин бул долбоор ишке ашат деп билдирди ОшМУнун ректору К. Кожобеков.

“Өзгөчө макам алгандан тарта университеттин окуу процесси академиялык эркиндиктин принциптерине жана студенттин жеке траекториясына негизделген дисциплиналарды жана окутуучуну тандоо мүмкүнчүлүгүн киргизди. Студент өзү каалаган дициплиналык курсту жана окутуучуну эркин тандап, тиешелүү кредиттик сааттарды өздөштүрөт. Бул кадамдар күчтүү атаандаштыкты жаратып, билим берүү сапатына түз таасир этип, академиялык эркиндикти, чынчылдыкты камсыз кылат жана дүйнөлүк рейтингде академиялык аброю менен байланышкан талаптарды сактайт”,- деди ОшМУнун ректору.

Акылбек Жапаров өзгөчө макам алган жождордун дүйнөлүк миң мыкты жогорку окуу жайларынын катарына киргизүү боюнча кандай иш аткарылганын сурады.

”Мен сиздерден чечкиндүү аракеттерди күтөм”,-деди Минкаб төрагасы.

ӨЗГӨЧӨ МАКАМ ЭМНЕ АРТЫКЧЫЛЫК БЕРЕТ?

Жарлыктын негизинде өзгөчө статусту алган университеттер төмөнкү укуктарга ээ:

— бюджеттен тышкаркы каражаттарды пайдалануу үчүн казыналык системасынан тышкары мамлекеттик катышуу үлүшү бар коммерциялык банктарда банк эсептерин ачууга;

– көзөмөлчүлүк кеңештер менен макулдашуу боюнча башкаруунун ички түзүмүн жана кызматкерлердин штаттык санын өз алдынча аныктоого;

– окуу иштери боюнча проректорлорду дайындоого жана бошотууга;

– ЖОЖдун түзүмдүк бөлүмдөрүнүн статусун жана аталышын, алардын ишин уюштуруу тартибин, ошондой эле аларды башкарууга жана персоналына карата талаптарды өз алдынча аныктоого;

– өз алдынча көзөмөлчүлүк кеңештер менен макулдашуу боюнча эмгек акы төлөөгө жумшалуучу каражаттардын үлүшүн аныктоого, ЖОЖдун кызматкерлеринин бардык категорияларына эмгек акы төлөөнүн, материалдык дем берүүнүн жана материалдык жардам көрсөтүүнүн формаларын жана өлчөмдөрүн белгилөөгө;

– аудиттин эл аралык стандарттарына жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык жыл сайын көз карандысыз тышкы же ички (ЖОЖ ичиндеги) аудитордук текшерүүнү кошпогондо, 3 жылдык мөөнөткө текшерүүнүн бардык түрлөрүнөн бошотууга;

– билим берүү, консультациялык, илимий-изилдөө, басма, өндүрүштүк-коммерциялык жана мыйзамдарда тыюу салынбаган башка иштерден каражат түрүндө киреше алууга жана аларды ЖОЖдун ишин жакшыртууга жана материалдык-техникалык базасын өнүктүрүүгө жумшоого;

– өз алдынча көзөмөлчүлүк кеңештер менен макулдашуу боюнча атайын каражаттардын эсебинен сатып алынган кыймылдуу жана кыймылсыз мүлктү тескөөгө (ажыратууга, алмаштырууга, ижарага берүүгө), ошондой эле кыймылдуу жана кыймылсыз мүлктү ижарага берүүдөн түшкөн каражаттарды тескөөгө;

– 2022-жылга каралгандан төмөн эмес көлөмдө мамлекеттик билим берүү гранттарын алууга;

– акы төлөнүүчү билим берүү кызматтарын көрсөтүү үчүн тарифтерди өз алдынча түзүүгө жана бекитүүгө;

– окугандардын санын өз алдынча аныктоого жана бар болгон аянттарды жана ЖОЖдун башка шарттарын эске алуу менен студенттерди кабыл алуу планын бекитүүгө;

– ЖОЖдордун юридикалык жактын статусу бар түзүмдүк бөлүмдөрүнө капиталдык жана учурдагы оңдоо, аларга бекитип берилген, алардын балансында турбаган материалдык-техникалык базаны өнүктүрүү менен байланышкан финансылык чыгымдарды аталган бөлүмдөрдүн бекитилген кирешелер жана чыгашалар сметаларынын чегинде жүргүзүү укугун берүүгө.